Béo phì với hơn 57 kg mỡ

Khối lượng mỡ trên là kết quả anh Long đo bằng máy InBody tại Bệnh viện Đa khoa Tâm Anh Hà Nội, trong khi ngưỡng bình thường 8,4-16,7 kg. Anh Long có chỉ số BMI 42,1, béo phì độ ba, diện tích mỡ nội tạng 270 cm2 trong khi mức an toàn là dưới 100 cm2.

Ngày 4/4, TS.BS Lê Bá Ngọc, Phó giám đốc Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, cho biết tổng khối lượng mỡ cơ thể 57,4 kg, trong đó mỡ nội tạng là 270 cm2 (tương đương khoảng 3-5 kg), 90% còn lại là mỡ dưới da tập trung ở vùng bụng, đùi, eo, lưng…

Lượng mỡ nội tạng của người bệnh cao gấp 2,7 lần ngưỡng an toàn, cho thấy mỡ tích tụ sâu trong ổ bụng, bao quanh nội tạng như gan, ruột, tim. Tình trạng này làm giảm độ nhạy insulin gây rối loạn chuyển hóa glucose, tăng nguy cơ mắc bệnh tiểu đường type 2. Cơ thể kháng insulin và tình trạng viêm mạn tính có thể ảnh hưởng đến chức năng miễn dịch.

Anh Long còn dương tính với virus viêm gan B khiến gan chịu tổn thương kép từ virus và nhiễm mỡ, theo bác sĩ Ngọc. Nếu không điều trị, nguy cơ cao hai bệnh lý này gây tổn thương gan dẫn đến xơ hóa, tăng nguy cơ ung thư gan.

Lượng mỡ dưới da của người bệnh quá lớn không chỉ làm tăng nặng các rối loạn chuyển hóa mà còn dẫn đến nhiều vấn đề sức khỏe nguy hiểm khác. Cụ thể, mỡ tích tụ quanh cổ gây chèn ép đường thở, làm giảm oxy khi ngủ khiến người bệnh có thể bị ngưng thở khi ngủ, ảnh hưởng đến chất lượng giấc ngủ, gây mệt mỏi, mất tập trung vào ban ngày. Mỡ thừa quá nhiều còn khiến khớp gối, khớp hông, cột sống phải chịu áp lực lớn, dễ dẫn đến thoái hóa, đau nhức.

Theo bác sĩ Ngọc, anh Long được chỉ định sử dụng thuốc giảm cân đường tiêm. Thuốc hoạt động bằng cách tác động lên trung tâm kiểm soát cảm giác đói ở não (vùng dưới đồi), giúp giảm cảm giác đói và kéo dài cảm giác no sau khi ăn, cơ thể giảm cân, từ đó thúc đẩy quá trình đốt mỡ toàn thân. Trong đó, mỡ nội tạng (nằm quanh các cơ quan gan, tụy, ruột) có tốc độ chuyển hóa cao hơn nên thường được ưu tiên huy động trước để tạo năng lượng khi cơ thể rơi vào trạng thái thâm hụt calo. Thuốc còn kích thích tuyến tụy tiết insulin nhiều hơn khi đường huyết tăng cao, đồng thời giảm tiết glucagon (hormone làm tăng đường huyết), hỗ trợ kiểm soát đường huyết.

Bác sĩ cũng kê thuốc nhằm kiểm soát nồng độ virus viêm gan B và theo dõi sát chức năng gan, thận, tác dụng phụ ở đường tiêu hóa khi kết hợp với thuốc giảm cân cho anh Long.

Tiến sĩ Trần Quyền An, Trung tâm Kiểm soát cân nặng và Điều trị béo phì, cho rằng anh Long béo phì từ nhỏ do thói quen ăn nhiều món chiên rán dầu mỡ, tổng năng lượng nạp vào 3.500-3.700 kcal một ngày. Do thể trạng thừa quá nhiều mỡ, chế độ ăn được khuyến nghị cho anh là giảm 500-700 kcal một ngày so với nhu cầu cơ thể. Tuy nhiên, để cơ thể tập trung vào quá trình phân giải mỡ không làm mất khối cơ, anh Long cần đảm bảo cung cấp đủ 1-1,2 g protein/kg thể trạng (khoảng 100 g), hạn chế chất béo dưới 20% tổng năng lượng, nhu cầu tinh bột duy trì 45-55% nhu cầu năng lượng cơ thể (khuyến nghị sử dụng ngũ cốc nguyên cám). Người bệnh cần tránh thực phẩm gây độc cho gan hoặc làm tăng gánh nặng chuyển hóa như rượu bia, mỡ động vật, đường.

Chuyên viên dinh dưỡng hướng dẫn người bệnh ăn chậm nhai kỹ – thói quen đơn giản nhưng đóng vai trò quan trọng giúp kiểm soát cân nặng và hỗ trợ giảm mỡ hiệu quả, bởi não bộ mất khoảng 20 phút để nhận được tín hiệu “no” từ dạ dày. Thói quen ăn chậm giúp kiểm soát lượng thức ăn nạp vào, hấp thu dinh dưỡng hiệu quả hơn đặc biệt là từ tinh bột và protein. Khi nhai kỹ, các hormone liên quan đến cảm giác no (leptin, GLP-1) được tiết ra nhiều, giúp kiểm soát cơn đói tốt hơn.

Kết quả đo InBody cho thấy anh Long có nền tảng thể lực, cơ bắp phát triển tốt (42,7 kg) nhưng cơ bắp ở tay và thân trên phát triển hơn chân do hạn chế vận động. Do đó, chuyên viên vận động xây dựng bài tập cho anh Long tập trung giảm mỡ, cải thiện sức bền, cân bằng phát triển cơ bắp toàn thân, hạn chế chấn thương do trọng lượng lớn. Các bài tập được xây dựng theo cường độ tăng dần để người bệnh thích nghi, không gây ra tình trạng căng thẳng, kiệt sức, mất nước và hạn chế chấn thương.

Tái khám sau một tháng, anh giảm hơn 7 kg mỡ (còn khoảng 50 kg mỡ), bảo toàn khối cơ, lượng mỡ nội tạng giảm 15%. Chế độ dinh dưỡng, tập luyện được cá thể hóa giúp người bệnh thay đổi dễ dàng, thích nghi tốt, không gây mệt mỏi, căng thẳng.

Minh Đức

* Tên người bệnh đã thay đổi