Nghị định 95 hướng dẫn chi tiết một số điều của Luật Nhà ở 2023 đưa ra 8 trường hợp nhà ở được giao dịch khi chưa có giấy chứng nhận quyền sở hữu (sổ đỏ, sổ hồng).
Thứ nhất, trường hợp mua bán, thuê mua nhà trong dự án bất động sản, chủ đầu tư cần có giấy tờ chứng minh nhà ở đủ điều kiện đưa vào kinh doanh.
Tương tự, với nhà ở tái định cư hình thành trong tương lai, chủ đầu tư phải có giấy tờ chứng minh điều kiện được kinh doanh. Họ cần có giấy nghiệm thu đưa vào sử dụng nếu muốn bán nhà loại này có sẵn.
Trường hợp mua bán, thuê mua nhà ở xã hội, nhà ở cho lực lượng vũ trang nhân dân, chủ đầu tư phải có giấy tờ chứng minh đủ điều kiện được giao dịch.
Thứ hai, với nhà ở hình thành trong tương lai (mua bán nhà trên giấy) không thuộc dự án, chủ đầu tư muốn mua bán, cho thuê phải có giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và giấy phép xây dựng. Nếu không thuộc diện phải cấp giấy phép xây dựng, họ phải có giấy tờ chứng minh việc đầu tư xây dựng nhà ở đó.
Thứ ba,giao dịch mua bán, thuê nhà ở thuộc tài sản công phải có giấy tờ xác định nhà ở thuộc diện được thuê, bán theo quy định.
Thứ tư, trường hợp nhà tình nghĩa, tổ chức phải có giấy tờ chứng minh về việc xây dựng nhà ở để tặng, cho.
Thứ năm, chủ đầu tư dự án phải có các giấy tờ chứng minh đủ điều kiện khi thế chấp nhà trên giấy. Sản phẩm nhà ở phải xây xong phần móng, không thuộc một phần hoặc toàn bộ dự án đã thế chấp.
Thứ sáu, trường hợp cho thuê, mượn, ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở (trừ cho thuê nhà ở thuộc tài sản công), bên cho thuê, mượn phải có hợp đồng mua hoặc thuê ký với chủ đầu tư dự án. Nếu chuyển nhượng hợp đồng mua bán, họ phải có thêm văn bản chuyển nhượng. Trường hợp tự làm nhà ở, người dân phải có giấy phép xây dựng hoặc chứng minh quyền sở hữu nhà ở.
Thứ bảy, nếu thừa kế nhà ở được tặng cho, người tặng phải có giấy tờ chứng minh quyền sở hữu nhà. Trường hợp thừa kế nhà thuộc diện mua, thuê mua, bên bán phải có hợp đồng mua bán, thuê kèm giấy tờ chứng minh quyền sở hữu hoặc đầu tư xây dựng công trình.
Nếu thừa kế nhà ở thuộc diện đầu tư xây mới, bên để thừa kế phải có giấy phép xây dựng và giấy chứng minh quyền sử dụng đất. Trường hợp thừa kế nhà theo quyết định của tòa án, người nhận phải có bản án hoặc quyết định của tòa.
Cuối cùng, doanh nghiệp bị giải thể muốn bán nhà phải có quyết định hoặc thông báo việc này. Trường hợp phá sản, họ phải có quyết định của tòa án.
So với Luật Nhà ở 2014 và Nghị định 99, quy định mới nêu chi tiết hơn về trường hợp mua bán, thuê mua nhà trên giấy. Quy định mới cũng siết giao dịch thế chấp nhà ở hình thành trong tương lai của chủ đầu tư dự án, hạn chế tình trạng doanh nghiệp đã thế chấp dự án nhưng vẫn ký hợp đồng mua bán, góp vốn với người dân nhằm huy động vốn.
Ngọc Diễm
