Thói quen giúp giảm nguy cơ ung thư tuyến tiền liệt

Theo Tổ chức ghi nhận Ung thư toàn cầu (Globocan), ung thư tuyến tiền liệt là loại ung thư phổ biến thứ 4 trên thế giới và phổ biến thứ hai ở nam giới vào năm 2022. Tại Việt Nam, có gần 6.000 ca mắc mới và 2.800 trường hợp tử vong. Bệnh thường gặp ở nam giới trên 50 tuổi, càng già nguy cơ càng tăng.

Theo Tổ chức Ung thư tuyến tiền liệt Mỹ, người có cha hoặc anh trai mắc bệnh này thì nguy cơ cao gấp đôi. Nguy cơ này tăng hơn nếu tiền sử gia đình không chỉ mắc ung thư tuyến tiền liệt mà còn mắc ung thư vú, ung thư buồng trứng hoặc nhiều loại ung thư khác.

Các nhà nghiên cứu vẫn chưa tìm ra cách chắc chắn để ngăn ngừa ung thư tuyến tiền liệt. Tuy nhiên, chế độ ăn uống và thay đổi lối sống được chứng minh giúp cải thiện sức khỏe nói chung, từ đó giảm nguy cơ phát triển ung thư tuyến tiền liệt.

Ăn lành mạnh

Áp dụng chế độ ăn chống viêm, trong đó tăng cường rau củ nhiều màu sắc, giảm thịt đỏ, đường, thực phẩm chế biến và các sản phẩm từ sữa. Thay thế thịt đỏ bằng protein thực vật và cá. Chất béo bão hòa trong thịt đỏ là nguyên nhân gây viêm, có liên quan đến ung thư và các bệnh mạn tính khác. Trong một số nghiên cứu, những người ăn nhiều chất béo nhất mỗi ngày có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt cao hơn.

Duy trì cân nặng khỏe mạnh

Béo phì có nghĩa là chỉ số khối cơ thể từ 30 trở lên. Theo Hiệp hội Ung thư Mỹ (ACS), béo phì có liên quan đến tăng nguy cơ tái phát và tử vong do ung thư tuyến tiền liệt. Do đó, nam giới thừa cân nên cố gắng giảm cân, duy trì cân nặng khỏe mạnh. Ngoài việc giảm lượng calo ăn mỗi ngày, nam giới nên tập thể dục hầu hết các ngày trong tuần.

Hầu hết các nghiên cứu chỉ ra rằng người tập thể dục có nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt thấp hơn những người không tập. Tập thể dục giúp ích cho sức khỏe theo nhiều cách, làm giảm nguy cơ mắc bệnh tim và các loại ung thư khác. Đặt mục tiêu tập thể dục cường độ vừa phải 150-300 phút mỗi tuần hoặc tập thể dục cường độ mạnh 75-150 phút, có thể kết hợp cả hai.

Không hút thuốc

Một số nghiên cứu cho thấy người bị ung thư tuyến tiền liệt có nguy cơ tái phát bệnh cao hơn nếu hút thuốc. Họ cũng có thể bị ung thư di căn ngoài tuyến tiền liệt cao hơn.

Tránh tiếp xúc với hóa chất

Tiếp xúc với hóa chất độc hại có thể làm tăng khả năng mắc một số loại ung thư, bao gồm ung thư tuyến tiền liệt. Các hóa chất gây ung thư làm thay đổi DNA trong tế bào, thay đổi cách chúng hoạt động.

Theo ACS, một số hóa chất, bao gồm asen, đã được chứng minh là làm tăng nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt. Asen và các hóa chất khác đã được phát hiện làm tăng nguy cơ này ở lính cứu hỏa, người tiếp xúc với nhiều loại độc tố trong quá trình làm việc.

Thường xuyên xuất tinh

Tuyến tiền liệt nằm giữa dương vật và bàng quang, có nhiều chức năng, bao gồm sản xuất chất lỏng nuôi dưỡng, vận chuyển tinh trùng, tiết ra kháng nguyên đặc hiệu tuyến tiền liệt (PSA). Đây là một loại protein giúp tinh dịch giữ được trạng thái lỏng và hỗ trợ kiểm soát nước tiểu.

Một nghiên cứu tại Mỹ năm 2016 trên gần 32.000 nam giới cho thấy xuất tinh thường xuyên có thể làm giảm nguy cơ mắc ung thư tuyến tiền liệt dạng nhẹ. Lý do chính xác vẫn chưa hoàn toàn rõ ràng, nhưng các chuyên gia cho rằng tinh dịch khi xuất tinh có thể làm sạch tuyến tiền liệt khỏi các chất gây ung thư đã tích tụ ở đó.

Chủ động sàng lọc ung thư

Ung thư tuyến tiền liệt giai đoạn đầu thường không có triệu chứng. Nếu thuộc nhóm nguy cơ cao, nam giới nên sàng lọc thường xuyên để sớm phát hiện bệnh. Nam giới trên 50 tuổi nên khám sức khỏe định kỳ 6-12 tháng một lần. Người có thành viên trong gia đình bị ung thư tuyến tiền liệt hay ung thư vú cần tầm soát bệnh sớm, tốt nhất từ 45 tuổi.