Viêm ruột nên ăn gì?

Bác sĩ Cấn Thị Thu Hằng, Trung tâm Dinh dưỡng lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai, cho biết bệnh viêm ruột được đặc trưng bởi tình trạng viêm mạn tính, chủ yếu là viêm loét đại tràng và bệnh Crohn. Những năm gần đây, bệnh viêm ruột tăng ở khu vực châu Á. Nguyên nhân gây bệnh có thể liên quan các yếu tố bao gồm chế độ ăn uống, hút thuốc, ô nhiễm, di truyền, nhiễm vi khuẩn…

Người bệnh viêm ruột có nguy cơ suy dinh dưỡng, giảm cơ, thiếu máu, thiếu vi chất dinh dưỡng, loãng xương do giảm lượng ăn vào, kém hấp thu, mất máu và chất dinh dưỡng mạn tính. Ngoài ra, có thể do quá phát vi khuẩn đường ruột, tăng nhu cầu dinh dưỡng…

Suy dinh dưỡng làm xấu đi tiên lượng, tăng tỷ lệ biến chứng, tái phát, tỷ lệ tử vong và giảm chất lượng cuộc sống. Người bệnh cần được khám sàng lọc phát hiện sớm suy dinh dưỡng, thiếu vi chất để có hướng điều trị, bổ sung phù hợp, kịp thời.

Dinh dưỡng

Người bệnh viêm ruột cần để ý và duy trì những nguyên tắc dinh dưỡng. Đảm bảo đủ năng lượng, không để bị thiếu cân hay thừa cân, béo phì. Thông thường 30-35 kcal/kg cân nặng/ngày. Chất đạm (protein) thông thường 1g/kg/ngày, nếu viêm ruột cấp 1,2-1,5g/kg/ngày. Đảm bảo cung cấp đủ chất béo, hạn chế các chất béo xấu. Nếu có tình trạng kém hấp thu chất béo cần điều chỉnh chế độ ăn.

Không cần kiêng chất bột đường (Glucid) trong giai đoạn bệnh thuyên giảm, song nếu thiếu hụt lactase thì chế độ ăn hạn chế lactose. Đảm bảo đủ các vitamin và khoáng chất như sắt, canxi, vitamin D, Vitamin B12, acid folic… Uống đủ nước và đủ chất xơ trong khẩu phẩn ăn. Trường hợp hẹp ống tiêu hóa cần hạn chế xơ.

Chia nhiều bữa ăn, 5-6 bữa/ngày. Có thể phối hợp thực phẩm bổ sung dinh dưỡng qua đường uống (ONS). Vận động, rèn luyện sức bền và hoạt động thể chất thích hợp.

Thực phẩm

Việc sử dụng các loại thực phẩm hợp lý rất quan trọng. Người bệnh viêm ruột cần lưu ý để đảm bảo dinh dưỡng cũng như hỗ trợ điều trị hiệu quả.

Thực phẩm nên dùng: Nhóm cung cấp chất bột đường như gạo, khoai củ và các sản phẩm chế biến. Nhóm cung cấp chất đạm, cần ăn đa dạng các loại thịt, cá, trứng, đậu phụ… Nhóm cung cấp chất béo bao gồm dầu thực vật như oliu, hướng dương, cải… và mỡ động vật. Bệnh nhân nên ăn quả chín và rau xanh như chuối, hồng xiêm, cam, xoài, rau ngót, su su, bắp cải, mướp…

Ngoài ra, bệnh nhân cần tăng cường các thực phẩm như:

Giàu vitamin D: dầu cá, lòng đỏ trứng và tăng cường tiếp xúc với ánh sáng mặt trời.

Giàu vitamin B12: thịt nạc, hải sản, trứng.

Giàu sắt: nhóm chứa sắt dễ hấp thu nguồn gốc động vật như thịt, cá; món giàu vitamin C như rau xanh thẫm, quả… giúp tăng cường hấp thu sắt.

Giàu canxi và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phomat, sữa tươi, sữa bột, ốc, cua, ghẹ, cá, tôm.

Giàu acid folic: rau xanh như cải bắp, súp lơ, quả như đu đủ, chuối, cam, quýt, và các loại hạt.

Thực phẩm hạn chế dùng

Người bệnh viêm ruột nên hạn chế ăn đồ sống, các loại gia vị cay nóng, thức ăn chua cay; các món phủ tạng động vật: tim, gan, lòng, óc…; nước ngọt có gas, phẩm màu; dầu mỡ chiên rán nhiều lần đồ ăn nhanh, chế biến sẵn.

Đặc biệt, người bệnh viêm ruột nên hạn chế rượu, bia, thuốc lá, cà phê, chè mạn đặc, các đồ ăn đồ uống có chất kích thích.

Lê Nga